ZUS zaostrza kontrole L4: nowe narzędzia i uprawnienia od 2025 roku
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wprowadza od 2025 roku znaczące zmiany w systemie kontroli zwolnień lekarskich, które mają na celu ograniczenie nadużyć oraz zwiększenie transparentności procedur. Nowe rozwiązania przewidują m.in. weryfikację obecności pracownika pod wskazanym adresem, monitorowanie przestrzegania zaleceń lekarskich oraz rozszerzenie uprawnień lekarzy orzeczników. Dzięki elektronicznym zwolnieniom ZUS zyskuje lepszy dostęp do danych medycznych, co pozwala na skuteczniejsze wykrywanie nieprawidłowości i usprawnienie całego procesu.
- Od 2025 roku ZUS stosuje nowe metody kontroli zwolnień lekarskich, w tym weryfikację obecności i przestrzegania zaleceń lekarskich.
- W 2024 roku 34 proc. kontrolowanych L4 zawierało nieprawidłowości, co wskazuje na skalę problemu nadużyć.
- Elektroniczne zwolnienia lekarskie (e-ZLA) umożliwiają ZUS skuteczniejszy dostęp do danych medycznych i historii leczenia.
- Maksymalny czas zwolnienia to 182 dni, z wyjątkiem kobiet w ciąży, które mogą korzystać ze zwolnienia do 270 dni.
- Kontrole mogą prowadzić zarówno ZUS, jak i pracodawcy, a lekarze orzecznicy mają rozszerzone uprawnienia.
Zmiany wprowadzone przez ZUS to odpowiedź na rosnące problemy z nadużywaniem zwolnień lekarskich, które w 2024 roku dotyczyły aż 34 proc. kontrolowanych przypadków. Eksperci podkreślają, że nowoczesne narzędzia i rozszerzenie kompetencji służb kontrolnych mają zwiększyć efektywność działań oraz przyczynić się do przywrócenia zaufania do systemu ubezpieczeń społecznych.
Nowe narzędzia i metody kontroli zwolnień lekarskich w ZUS od 2025 roku
Od 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaostrza zasady kontroli zwolnień lekarskich, wprowadzając szereg nowych narzędzi i metod weryfikacji. Kluczowym elementem jest sprawdzanie obecności pracownika pod adresem wskazanym na zwolnieniu, co ma wyeliminować przypadki domniemanej nieobecności. Kontrole obejmują również ocenę przestrzegania zaleceń lekarskich oraz zakazu podejmowania pracy zarobkowej w trakcie trwania L4.
Nowością jest także rozszerzenie uprawnień lekarzy orzeczników, którzy zyskali możliwość dogłębnego badania zasadności oraz prawidłowości wystawianych zwolnień lekarskich. Dzięki temu mogą skrupulatniej oceniać, czy zwolnienie jest zgodne z aktualnym stanem zdrowia pacjenta.
Wprowadzenie elektronicznych zwolnień lekarskich (e-zwolnień) od 2018 roku było ważnym krokiem w cyfryzacji systemu, a od 2025 roku ich rola jeszcze wzrasta. ZUS ma teraz lepszy dostęp do danych medycznych oraz historii leczenia pacjenta, co umożliwia szybsze i skuteczniejsze przeprowadzanie kontroli oraz ogranicza ryzyko nadużyć. Jak podaje infor.pl, zmiany mają przede wszystkim na celu ograniczenie nieuczciwych praktyk i poprawę transparentności systemu ubezpieczeń społecznych.
Skala problemu i tło zmian – dane z 2024 roku
W 2024 roku problem nadużywania zwolnień lekarskich przybrał na sile – aż 34 proc. kontrolowanych zwolnień wykazywało nieprawidłowości, co podkreśla portal abczdrowie.pl. Tak wysoki odsetek wskazuje na poważne wyzwania stojące przed systemem ubezpieczeń społecznych i konieczność wprowadzenia skuteczniejszych mechanizmów nadzoru.
Przeciętna długość zwolnienia lekarskiego w ubiegłym roku wyniosła 11,2 dnia, co świadczy o rosnącym wykorzystywaniu tego świadczenia. Dodatkowo ZUS odnotował wzrost liczby zwolnień związanych z zaburzeniami psychicznymi, klasyfikowanych według kodu 'F’, jak informuje serwis finanse.wp.pl. Ten trend wskazuje na zmiany w profilach chorobowych pracowników oraz wyzwania związane z opieką zdrowotną w obszarze zdrowia psychicznego.
Warto przypomnieć, że kontrolę zwolnień lekarskich mogą przeprowadzać nie tylko służby ZUS, ale także pracodawcy. ZUS natomiast ma prawo do weryfikacji zarówno formalnych, jak i merytorycznych aspektów zwolnień, co podkreśla serwis centrumverte.pl. Wprowadzenie e-zwolnień w 2018 roku już wcześniej usprawniło proces kontroli, jak wskazuje poradnikprzedsiebiorcy.pl, a nowe zmiany mają tę skuteczność jeszcze zwiększyć.
Regulacje dotyczące długości i świadczeń na zwolnieniu lekarskim
Obecnie maksymalny okres przebywania na zwolnieniu lekarskim wynosi 182 dni. Wyjątek stanowią kobiety w ciąży, które mogą korzystać ze zwolnienia aż do 270 dni – podają poradnikprzedsiebiorcy.pl oraz serwis gs24.pl. Po 33 dniach przebywania na zwolnieniu chorobowym pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy z ZUS, pod warunkiem zgłoszenia do ubezpieczenia oraz przesłania elektronicznego zwolnienia e-ZLA.
Wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy przysługują wyłącznie osobom zgłoszonym do ubezpieczenia społecznego, co przypomina poradnikpracownika.pl. ZUS przeprowadza kontrolę zwolnień zarówno pod kątem formalnym, jak i merytorycznym. W przypadku wątpliwości lub podejrzeń nadużyć mogą być zadawane szczegółowe pytania dotyczące przestrzegania zaleceń lekarskich, co potwierdza zdrowiego.pl.
Nowe zasady i zaostrzone kontrole mają nie tylko powstrzymać nieuczciwe zachowania, ale też lepiej chronić tych, którzy naprawdę potrzebują zwolnień lekarskich. Dzięki temu ZUS będzie mógł skuteczniej nadzorować cały system, a zarówno pracodawcy, jak i pacjenci zyskają większą pewność, że zwolnienia są przyznawane uczciwie i transparentnie.