Szpitale powiatowe w Polsce pogrążone w kryzysie finansowym – raport ZPP

Znaczna część szpitali powiatowych w Polsce zmaga się z poważnym kryzysem finansowym, który zagraża ich dalszemu funkcjonowaniu i dostępności usług medycznych dla lokalnych społeczności. Najnowszy raport Związku Powiatów Polskich, opublikowany 4 czerwca 2025 roku, ujawnia, że ponad połowa z 219 analizowanych placówek ma przeterminowane długi, a ich łączny poziom przekracza 8 miliardów złotych. Z tej kwoty aż ponad 1 miliard złotych to dług wymagalny, którego spłata jest już przeterminowana, co wskazuje na głębokie problemy finansowe tych szpitali.

W odpowiedzi na tę trudną sytuację Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało reformę systemu szpitalnictwa, która ma na celu poprawę kondycji finansowej placówek powiatowych. Projekt reformy, który ma zostać przedstawiony w najbliższych tygodniach, przewiduje wprowadzenie specjalnych pakietów finansowych oraz planów naprawczych dla najbardziej zadłużonych szpitali. Zapowiedziano również zwiększenie decyzyjności samorządów lokalnych, które zarządzają tymi placówkami, co ma pomóc w bardziej efektywnym zarządzaniu i podejmowaniu kluczowych decyzji.

Stan finansów szpitali powiatowych w 2024 roku – wyniki raportu Związku Powiatów Polskich

Raport „Szpitale powiatowe w kryzysie – analiza sytuacji finansowej w 2024 roku”, przygotowany przez Związek Powiatów Polskich, objął analizą 219 szpitali powiatowych, w tym 170 placówek publicznych. Dokument ten pokazuje skalę problemów finansowych, z jakimi borykają się te jednostki, które pełnią istotną rolę w systemie ochrony zdrowia.

Według raportu, ponad połowa spośród analizowanych szpitali posiada przeterminowane długi. Oznacza to, że zobowiązania finansowe tych placówek są wymagalne, a mimo to nie zostały spłacone w terminie, co mocno wpływa na ich płynność finansową i zdolność do bieżącego funkcjonowania. Łączne zadłużenie szpitali powiatowych przekroczyło 8 miliardów złotych, z czego ponad 1 miliard złotych to dług wymagalny, czyli taki, który powinien już być uregulowany.

Rentowność operacyjna jest ujemna w 138 z 219 placówek, co oznacza, że większość szpitali generuje straty z podstawowej działalności. Taki stan rzeczy wskazuje na chroniczne niedofinansowanie sektora oraz rosnące koszty funkcjonowania placówek, które nie są rekompensowane przez odpowiednie środki. Jak podaje portal rp.pl, raport opublikowany przez Bernadetę Skóbel i Katarzynę Sekułę uwypukla ogromną skalę problemów, podkreślając jednocześnie kluczową rolę szpitali powiatowych w zapewnianiu opieki medycznej na poziomie lokalnym.

Reakcja Ministerstwa Zdrowia i planowana reforma systemu szpitalnictwa

W obliczu trudnej sytuacji finansowej szpitali powiatowych Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało przygotowanie reformy systemu szpitalnictwa. Jej celem jest uzdrowienie sytuacji finansowej tych placówek oraz zapewnienie stabilności ich działania w przyszłości.

Projekt reformy ma zostać przedstawiony w ciągu najbliższych dwóch tygodni. Zakłada on wprowadzenie specjalnych pakietów finansowych oraz planów naprawczych, które mają pomóc najbardziej zadłużonym szpitalom odzyskać płynność i poprawić efektywność funkcjonowania. Wsparcie finansowe ma być udzielane między innymi przez Bank Gospodarstwa Krajowego, co wskazuje na zaangażowanie instytucji państwowych w ratowanie sektora.

Jednak w projekcie nie przewidziano narzędzi wspierających restrukturyzację szpitali, co może stanowić wyzwanie dla długofalowego rozwiązania problemów. Jak informuje TVN24, w proponowanej reformie znajdzie się mechanizm finansowy, który będzie wspierał zadłużone placówki, a decyzje dotyczące zamknięcia oddziałów czy zmian organizacyjnych zostaną oddane samorządom, które zyskają większą decyzyjność. Portal portalsamorzadowy.pl podaje, że planowane jest również łączenie szpitali w konglomeraty, co ma na celu poprawę efektywności ich działania oraz lepsze wykorzystanie zasobów.

Znaczenie i wyzwania szpitali powiatowych w polskim systemie ochrony zdrowia

Szpitale powiatowe odgrywają fundamentalną rolę w systemie ochrony zdrowia w Polsce, zapewniając dostęp do podstawowych i specjalistycznych usług medycznych na poziomie lokalnym. Ich obecność jest kluczowa dla mieszkańców mniejszych miejscowości i terenów wiejskich, gdzie brak dostępu do opieki zdrowotnej może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia publicznego.

Jak podkreśla Związek Powiatów Polskich, trwała nierentowność oraz wysokie zadłużenie tych placówek stanowią poważne zagrożenie dla ich dalszego funkcjonowania i dostępności usług dla pacjentów. Wcześniejsze analizy wskazywały na chroniczne niedofinansowanie oraz rosnące koszty działalności, które pogłębiają problemy finansowe szpitali powiatowych i utrudniają realizację ich podstawowych zadań.

Samorządy lokalne, które zarządzają tymi placówkami, apelują o pilne działania systemowe oraz większą autonomię w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania szpitali. Zwiększenie decyzyjności ma umożliwić elastyczne reagowanie na lokalne potrzeby oraz skuteczniejsze zarządzanie zasobami, co jest niezbędne do poprawy sytuacji finansowej i jakości świadczonych usług.

Szpitale powiatowe stoją dziś przed poważnymi wyzwaniami finansowymi, które wymagają przemyślanych i skoordynowanych działań, by zapewnić lokalnym społecznościom stabilny dostęp do opieki zdrowotnej. Zapowiedziana przez Ministerstwo Zdrowia reforma może pomóc, ale jej powodzenie zależy od tego, jak dobrze zostanie wdrożona i czy wszystkie strony zaangażują się we współpracę.