Rząd planuje przywrócenie obligo giełdowego dla tańszej energii i gazu
Rząd Polski zapowiedział istotne zmiany na rynku energii. 19 sierpnia 2025 roku Ministerstwo Energii ogłosiło przywrócenie tzw. obligo giełdowego — obowiązku sprzedaży energii elektrycznej i gazu na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). Celem tej decyzji jest zwiększenie konkurencyjności na rynku oraz obniżenie cen dla odbiorców końcowych, które w ostatnich latach uległy znacznemu wzrostowi. Powrót do tej regulacji ma również zwiększyć transparentność obrotu energią i gazem, co jest kluczowe dla stabilności całego sektora.
- W 2022 roku zniesiono obowiązek sprzedaży energii przez giełdę (obligo giełdowe) w Polsce, co miało wspierać deregulację rynku.
- W 2025 roku rząd ogłosił plan przywrócenia obligo giełdowego, aby ograniczyć monopol największych firm energetycznych i obniżyć ceny energii i gazu.
- Ministerstwo Energii wskazuje, że wcześniejsze zniesienie obligo nie przyniosło oczekiwanych efektów, co wymaga korekty regulacji.
- Przywrócenie obowiązku sprzedaży na Towarowej Giełdzie Energii ma zwiększyć transparentność i konkurencję na rynku.
- Rząd planuje, że nowe regulacje przyczynią się do stabilizacji rynku oraz poprawy bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Obligo giełdowe, które zostało zniesione w 2022 roku, wymagało od największych przedsiębiorstw energetycznych sprzedaży wyprodukowanych surowców wyłącznie za pośrednictwem giełdy. Wówczas rząd argumentował zniesienie tego obowiązku dojrzałością rynku i potrzebą deregulacji sektora, mając nadzieję na rozwój konkurencji. Obecne władze jednak wskazują, że decyzja ta przyniosła odwrotny skutek, prowadząc do wzrostu cen oraz ograniczenia przejrzystości, co zmusiło ich do podjęcia działań korygujących.
Historia obligo giełdowego i jego likwidacja w 2022 roku
Do 2022 roku w Polsce funkcjonowało tzw. obligo giełdowe, które nakładało na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej wyłącznie poprzez Towarową Giełdę Energii. Miało to na celu centralizację i ujednolicenie obrotu surowcami energetycznymi, co miało zwiększać transparentność rynku i ograniczać możliwość manipulacji cenami.
W 2022 roku rząd zdecydował się na likwidację tego obowiązku, tłumacząc to dojrzałością rynku energii oraz potrzebą deregulacji sektora. Według ówczesnych założeń, zniesienie obligo miało umożliwić firmom energetycznym większą swobodę działania i przyczynić się do rozwoju konkurencji poprzez pozwolenie na sprzedaż energii bezpośrednio odbiorcom lub innym podmiotom poza giełdą.
Jak podaje portal rp.pl, zniesienie obligo giełdowego przyniosło jednak niezamierzone skutki. Wzrosły ceny energii, a transparentność obrotu znacząco się obniżyła, co utrudniło kontrolę rynku i przełożyło się na mniej korzystne warunki dla odbiorców końcowych. Sytuacja ta skłoniła obecny rząd do podjęcia działań mających na celu przywrócenie tego mechanizmu.
Nowy plan rządu na ograniczenie monopolu i obniżenie cen energii i gazu
19 sierpnia 2025 roku Ministerstwo Energii oficjalnie zapowiedziało powrót do obowiązku sprzedaży energii i gazu na Towarowej Giełdzie Energii, czyli przywrócenie obligo giełdowego. Decyzja ta ma na celu przede wszystkim ograniczenie dominacji największych przedsiębiorstw energetycznych, które do tej pory miały znaczną kontrolę nad rynkiem, co przekładało się na ograniczoną konkurencję.
Ministerstwo podkreśla, że powrót do tej regulacji pozwoli na obniżenie cen energii i gazu dla odbiorców końcowych oraz zwiększy transparentność rynku, co jest warunkiem koniecznym dla zdrowej konkurencji i stabilności sektora energetycznego. W komunikacie resortu zaznaczono, że wcześniejsze zniesienie obligo giełdowego nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, a wręcz pogłębiło niekorzystne tendencje na rynku.
Jak wskazuje artykuł z rp.pl, rząd uznaje, że konieczna jest korekta polityki energetycznej, by zapewnić bardziej efektywny i przejrzysty obrót surowcami energetycznymi, co przełoży się na korzyści dla konsumentów oraz całej gospodarki.
Perspektywy i oczekiwane skutki regulacji
Przywrócenie obligo giełdowego ma na celu przede wszystkim stabilizację rynku energii oraz zapewnienie większej przejrzystości w obrocie surowcami energetycznymi. Regulacja ta powinna wymusić na przedsiębiorstwach większą jawność działań i ułatwić nadzór nad handlem energią i gazem.
Dzięki zwiększonej konkurencji między dostawcami, konsumenci mogą oczekiwać niższych cen oraz poprawy jakości usług energetycznych. Transparentność i kontrola obrotu na giełdzie są bowiem uznawane za kluczowe czynniki efektywnego funkcjonowania rynku energii, podkreślają eksperci oraz przedstawiciele rządu.
Według informacji rp.pl, rząd planuje również dalsze działania mające na celu wsparcie rozwoju rynku energii odnawialnej oraz poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju. Te plany wpisują się w długofalową strategię uniezależnienia Polski od niestabilnych źródeł energii i budowania zrównoważonego systemu energetycznego.
Wprowadzenie obowiązku giełdowego to istotny krok w stronę uporządkowania rynku energii, który może przynieść większą konkurencję i lepszą ochronę dla konsumentów. Władze zapowiadają, że będą uważnie obserwować, jak zmiany się sprawdzają, i w razie potrzeby dostosują przepisy, aby zapewnić stabilne i korzystne warunki dostępu do energii.
