Raport Rady Europy: Narastające zagrożenia rasizmem i dyskryminacją w UE

30 maja 2025 roku Rada Europy opublikowała najnowszy raport Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI), który alarmuje o nasilających się zagrożeniach rasizmem, nietolerancją i dyskryminacją w Europie. Dokument wskazuje na poważne wyzwania, jakie stoją przed państwami członkowskimi w dziedzinie ochrony praw człowieka i walki z nierównościami społecznymi. Bertil Cottier, przewodniczący ECRI, podkreślił, że działania mające na celu równe traktowanie obywateli są dziś poważnie zagrożone, a narastający rasizm stanowi istotne zagrożenie dla demokracji i podstawowych wolności.

Raport zwraca szczególną uwagę na problemy systemowe, takie jak segregacja szkolna dzieci romskich oraz rosnąca transfobia, które naruszają prawa mniejszości i podważają zasady integracji społecznej. ECRI apeluje do państw członkowskich o zdecydowane kroki, w tym wprowadzenie zakazów dyskryminacji oraz szczegółowe dokumentowanie przynależności etnicznej podczas zatrzymań policyjnych, co wywołało ożywioną debatę, zwłaszcza we Włoszech. Premier tego kraju stanowczo odrzuciła zarzuty pod adresem włoskich służb, określając je jako „haniebne”.

Kluczowe ustalenia raportu Rady Europy o rasizmie i nietolerancji

Raport Komisji Rady Europy przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI), opublikowany 30 maja 2025 roku, podkreśla, że zagrożenia rasizmem, nietolerancją i dyskryminacją w Europie rosną w alarmującym tempie. Bertil Cottier, przewodniczący ECRI, wskazał, że wysiłki podejmowane na rzecz przeciwdziałania rasizmowi i wspierania równego traktowania są obecnie poważnie zagrożone.

Dokument uwypukla takie problemy jak transfobia, która przybiera na sile, oraz segregacja szkolna dzieci romskich. Ta ostatnia praktyka jest krytykowana jako jawne naruszenie praw człowieka i podważanie podstawowych wartości europejskiej integracji społecznej. Jak podaje portal dw.com, ECRI ostrzega, że rasizm stanowi poważne zagrożenie dla demokracji i praw człowieka, podkreślając, że bez skutecznych działań ryzyko dalszego pogorszenia sytuacji jest bardzo realne.

Apel ECRI o zakazy dyskryminacji i dokumentowanie przynależności etnicznej

W reakcji na zidentyfikowane problemy Komisja ECRI wezwała wszystkie państwa członkowskie Rady Europy do wprowadzenia skutecznych zakazów dyskryminacji. Szczególny nacisk położono na konieczność dokumentowania przynależności etnicznej podczas zatrzymań policyjnych. Zdaniem Komisji, takie działania mają kluczowe znaczenie dla przeciwdziałania profilowaniu rasowemu i systemowym formom dyskryminacji w służbach mundurowych.

ECRI podkreśliła również potrzebę prowadzenia niezależnych badań nad postawami rasistowskimi wśród funkcjonariuszy policji. Jak informuje dw.com, te zalecenia mają na celu poprawę ochrony praw mniejszości oraz eliminację praktyk, które utrwalają nierówności i wykluczenie społeczne. Propozycje te wywołały jednak spore kontrowersje, zwłaszcza we Włoszech, gdzie dyskusje o roli policji i jej relacjach z mniejszościami są szczególnie napięte.

Reakcje na raport: spór we Włoszech i krytyka Rady Europy

Publikacja raportu wywołała gwałtowną reakcję we Włoszech. Wicepremier Matteo Salvini ostro skrytykował Radę Europy, określając ją mianem „niepotrzebnej instytucji, która produkuje bzdury”, jak podaje portal pch24.pl. Zarzuty ECRI wobec włoskiej policji o rasizm spotkały się z równie zdecydowanym sprzeciwem rządu włoskiego.

Szefowa włoskiego rządu określiła te zarzuty jako „haniebne”, co relacjonuje portal tysol.pl. Spór ten uwidacznia, jak kontrowersyjne bywają rekomendacje ECRI dotyczące walki z dyskryminacją, zwłaszcza gdy dotyczą one praktyk i instytucji o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa publicznego w poszczególnych krajach. Debata ta pokazuje, że problem rasizmu i nietolerancji jest nie tylko wyzwaniem społecznym, ale także przedmiotem politycznych napięć.

Kontekst i inicjatywy społeczne przeciwko rasizmowi w Europie

W szerszym kontekście przeciwdziałania rasizmowi i nietolerancji w Europie, istnieją liczne inicjatywy społeczne, które uzupełniają oficjalne działania instytucji międzynarodowych. Jak podaje portal nigdywiecej.org, organizowane są wydarzenia kulturalne i muzyczne, na przykład w Tuluzie, które służą promowaniu praw człowieka i wzmacnianiu świadomości społecznej na temat zagrożeń związanych z rasizmem.

Działania te odgrywają ważną rolę, bo angażują ludzi i otwierają przestrzeń do rozmów o prawach mniejszości oraz potrzebie budowania społeczeństw pełnych szacunku i otwartości. W połączeniu z raportami i apelami organizacji takich jak ECRI, tworzą one spójną odpowiedź na wyzwania związane z dyskryminacją i nietolerancją w Europie.