Poznańska synagoga wpisana do rejestru zabytków. Gmina Żydowska krytykuje decyzję

Poznańska synagoga, ważny symbol dziedzictwa żydowskiego w mieście, została oficjalnie wpisana do rejestru zabytków, co formalnie zabezpiecza jej historyczną architekturę przed znaczącymi zmianami. Decyzja ta wywołała falę krytyki ze strony Gminy Żydowskiej w Poznaniu, która obawia się, że ten krok może zagrozić realizacji planów utworzenia muzeum poświęconego historii Żydów w tym miejscu. Alicja Kobus, przewodnicząca poznańskiej gminy, określiła całą sytuację jako „wielki cyrk i wstyd dla Poznania”, podkreślając, że obecne działania komplikują przyszłość inwestycji, wywołując szerokie kontrowersje społeczne oraz dyplomatyczne.

Dodatkowo, budzi to niepokój wobec planów nadbudowy kilku pięter na budynku synagogi oraz budowy mieszkań, które spotkały się z krytyką zarówno ze strony społeczników, jak i przedstawicieli środowisk żydowskich. Sprawa powróciła do debaty publicznej, a Stowarzyszenie Łazęga Poznańska zainicjowało petycję, mającą na celu ochronę zabytku i wsparcie realizacji planów muzealnych.

Decyzja o wpisaniu synagogi do rejestru zabytków i reakcja Gminy Żydowskiej

6 czerwca 2025 roku poznańska synagoga została oficjalnie wpisana do rejestru zabytków. Ten krok zapewnia ochronę budynku przed niekontrolowanymi zmianami, co ma na celu zachowanie jego historycznego charakteru i wartości architektonicznych. Jednak decyzja ta wywołała zdecydowany sprzeciw ze strony Gminy Żydowskiej w Poznaniu, która uznała ją za niekorzystną i nieprzemyślaną.

Alicja Kobus, przewodnicząca gminy, w rozmowie z Radiem Poznań nazwała wydarzenia „wielkim cyrkiem i wstydem dla Poznania”. Wyraziła także swoje rozczarowanie oraz obawy dotyczące przyszłości planowanego muzeum Żydów, które miało powstać w synagodze. Według niej, decyzja konserwatorska komplikuje realizację wcześniejszych zamierzeń i może uniemożliwić dostosowanie budynku do nowych funkcji.

Jak podaje epoznan.pl, Gmina krytykuje również sposób, w jaki podjęto tę decyzję, wskazując na brak wystarczających konsultacji oraz możliwość ograniczenia projektu muzealnego, który miał pełnić ważną rolę edukacyjną i kulturalną dla społeczności lokalnej.

Kontrowersje wokół planów inwestycyjnych i społeczny sprzeciw

Wcześniejsze informacje opublikowane przez portal epoznan.pl wskazywały na plany nadbudowy kilku pięter na budynku synagogi. Propozycje te spotkały się z krytyką ze strony społeczników, działaczy na rzecz ochrony dziedzictwa oraz dyplomatów, którzy obawiają się, że inwestycje mogą znacząco zmienić charakter historycznego miejsca.

Gmina Żydowska, sprzedając synagogę prywatnemu inwestorowi, liczyła na powstanie hotelu z wkomponowanym muzeum, które miało służyć zachowaniu pamięci o żydowskiej historii Poznania. Obecna sytuacja, związana z wpisaniem do rejestru zabytków, budzi jednak wiele pytań oraz wątpliwości co do możliwości realizacji tych planów.

Według epoznan.pl, społeczność lokalna oraz środowiska żydowskie wyrażają głębokie obawy, że inwestycje mieszkaniowe mogą zagrozić nie tylko estetyce, ale i historycznej wartości synagogi, co może zniweczyć starania o zachowanie jej autentyczności.

W odpowiedzi na te problemy Stowarzyszenie Łazęga Poznańska przygotowało petycję, której celem jest wywarcie presji na odpowiedzialne instytucje. Organizacja apeluje o rozsądne działania, które pozwolą nie tylko chronić zabytek, ale także umożliwią realizację planów muzealnych zgodnych z potrzebami społeczności i dziedzictwem kulturowym.

Tło historyczne i znaczenie synagogi dla społeczności żydowskiej w Poznaniu

Synagoga w Poznaniu od dawna stanowiła ważny punkt odniesienia dla lokalnej społeczności żydowskiej, będąc nie tylko miejscem kultu, ale również symbolem ich obecności i historii w regionie. W planach Gminy Żydowskiej było przekształcenie tego miejsca w muzeum, które miałoby pełnić funkcję edukacyjną i upamiętniającą losy Żydów na tych terenach.

Podczas negocjacji sprzedaży budynku podkreślano, że muzeum będzie kluczowym elementem nowej inwestycji, mającym na celu zachowanie pamięci o żydowskim dziedzictwie. Jednak wpisanie synagogi do rejestru zabytków, mimo że zapewnia ochronę budynku, jednocześnie komplikuje możliwość przeprowadzenia modernizacji i adaptacji obiektu do wymogów takiego muzeum.

Jak wskazuje epoznan.pl, obecne napięcia wokół tego tematu odzwierciedlają szerszy problem w Polsce i Europie – jak pogodzić ochronę dziedzictwa kulturowego z presją inwestycyjną i rozwojem urbanistycznym. Spór o synagogę w Poznaniu uwidacznia trudności w znalezieniu równowagi między zachowaniem historii a potrzebami współczesnych mieszkańców i inwestorów.

Przyszłość synagogi wciąż stoi pod znakiem zapytania, a to, jak żywo toczy się wokół niej debata, podkreśla, jak istotne jest wsłuchanie się zarówno w głos społeczności, jak i ekspertów, gdy decydujemy o miejscach tak ważnych dla naszej historii i kultury.