Portugalia w rozterce: wojsko chce F-35, rząd rozważa Gripena

W czerwcu 2025 roku Portugalia stoi przed ważnym wyborem dotyczącym modernizacji swoich sił powietrznych. Wojsko opowiada się za zakupem nowoczesnych amerykańskich myśliwców F-35, które mają zastąpić wysłużone F-16. Jednocześnie rząd pod kierownictwem ministra obrony Nuno Melo rozważa rezygnację z tej opcji na rzecz europejskich alternatyw, takich jak szwedzki Gripen. Decyzja ta wynika m.in. z obaw o przewidywalność Stanów Zjednoczonych jako partnera strategicznego oraz chęci uniezależnienia się od wpływów USA. Mimo aktywnej promocji F-35 przez amerykańskiego producenta Lockheed Martin, negocjacje jeszcze się nie rozpoczęły, a różnice zdań między wojskiem a rządem pozostają istotnym czynnikiem wpływającym na przyszłość portugalskich sił powietrznych.

Tło decyzji: potrzeba modernizacji portugalskich sił powietrznych

Portugalskie siły powietrzne stoją przed koniecznością wymiany wysłużonych myśliwców F-16 na nowocześniejszy sprzęt, który zapewni im zdolności operacyjne na miarę współczesnych wyzwań. Wojsko zdecydowanie opowiada się za zakupem amerykańskich myśliwców F-35 jako naturalnego następcy obecnej floty. Według informacji podanych przez portal portalobronny.se.pl, decyzja o potencjalnej rezygnacji z F-35 wynika z oceny, że Stany Zjednoczone, zwłaszcza za czasów prezydentury Donalda Trumpa, były „mało przewidywalnym partnerem”. To doświadczenie budzi wątpliwości co do stabilności i trwałości ewentualnego partnerstwa wojskowego z USA, co ma kluczowe znaczenie dla długofalowego planowania obronnego Portugalii.

Rząd Portugalii rozważa europejskie alternatywy

W obliczu tych obaw rząd Portugalii, kierowany przez ministra obrony Nuno Melo, rozważa rezygnację z zakupu myśliwców F-35 na rzecz europejskich rozwiązań, takich jak szwedzki Gripen. Jak informuje portalsamorzadowy.pl, władze kraju podkreślają potrzebę uniezależnienia się od wpływów Stanów Zjednoczonych oraz preferują opcje produkcji europejskiej, co ma sprzyjać większej autonomii strategicznej i wspierać rozwój europejskiego przemysłu obronnego. Jednocześnie, według NCZAS.INFO, przedstawiciele Lockheed Martin byli obecni w Portugalii, aktywnie promując myśliwce F-35 i starając się zawrzeć umowę wartą około 5 miliardów euro. Równocześnie serwis defence24.pl ujawniał istnienie tajnego niemiecko-francuskiego porozumienia, które wspomina o strategicznym uniezależnieniu się od USA, co może wywierać dodatkową presję na decyzje portugalskiego rządu.

Konflikt między wojskiem a rządem i perspektywy negocjacji

Konflikt interesów między wojskiem a rządem jest obecnie jednym z głównych czynników komplikujących proces modernizacji sił powietrznych. Dowódcy armii portugalskiej nie popierają planów rządu dotyczących rezygnacji z myśliwców F-35, co podkreśla portalsamorzadowy.pl. Pomimo że przedstawiciele Lockheed Martin promują swoje maszyny, oficjalne negocjacje z amerykańskim producentem jeszcze się nie rozpoczęły, jak wskazuje NCZAS.INFO. Rząd pozostaje w fazie rozważania różnych scenariuszy, jednak brak jednoznacznej decyzji utrudnia określenie kierunku rozwoju sił powietrznych kraju. Portal portalobronny.se.pl zaznacza, że podjęcie ostatecznej decyzji ma kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju oraz zdolności operacyjnych portugalskich sił powietrznych i może zaważyć na ich roli w europejskim systemie obronnym.

Modernizacja portugalskich sił powietrznych to nie tylko kwestia wyboru nowego sprzętu, ale również ważny sygnał wobec zagranicznych partnerów. Wybory podejmowane teraz mogą przez wiele lat kształtować bezpieczeństwo i niezależność kraju.