Ponad połowa Polaków nie chce mieć dzieci: przyczyny i konsekwencje

Ponad połowa Polaków deklaruje, że nic nie przekona ich do posiadania pierwszego lub kolejnego dziecka – wynika z najnowszego badania przeprowadzonego na panelu Ariadna. Badani wskazują, że głównymi przeszkodami są nie tylko kwestie finansowe, ale także złe warunki mieszkaniowe oraz brak stabilności zawodowej. Dodatkowo młodzi Polacy coraz częściej odkładają decyzję o rodzicielstwie, obawiając się zmiany stylu życia i nie mając odpowiedniego partnera. Te trendy budzą niepokój w kontekście demograficznym i społecznym w Polsce.

Zmieniające się nastroje społeczne oraz trudności ekonomiczne sprawiają, że coraz większa grupa Polaków rezygnuje z planów powiększenia rodziny. Zjawisko to ma charakter nie tylko indywidualny, lecz także systemowy, gdyż wpływa na przyszłość demograficzną kraju. W obliczu tych wyzwań eksperci i decydenci stoją przed koniecznością znalezienia rozwiązań, które mogłyby odwrócić tę niepokojącą tendencję.

Skala niechęci do posiadania dzieci w Polsce

Ponad połowa badanych Polaków deklaruje, że nic nie skłoniłoby ich do zdecydowania się na pierwsze lub kolejne dziecko – wynika z badania panelu Ariadna z 2025 roku. Wynik ten jest alarmujący i wskazuje na głęboki kryzys w podejściu do rodzicielstwa w kraju. Co istotne, połowa respondentów jest zdecydowana na brak potomstwa, co ukazuje skalę zniechęcenia do zakładania lub powiększania rodziny.

Jak podaje GazetaPrawna.pl, badanie to zostało opublikowane 1 czerwca 2025 roku i stanowi aktualny obraz nastrojów społecznych w Polsce. Wyniki te zwracają uwagę na złożone przyczyny i bariery, które wpływają na decyzje o posiadaniu dzieci, a także na rosnące obawy dotyczące przyszłości demograficznej kraju.

Główne przyczyny rezygnacji z rodzicielstwa

Wśród najczęściej wymienianych barier w posiadaniu dzieci, 32 proc. badanych wskazuje na złe warunki mieszkaniowe jako jedną z kluczowych przeszkód – informuje GazetaPrawna.pl. Brak odpowiedniej przestrzeni życiowej, wysokie koszty utrzymania mieszkania oraz trudności z dostępem do rynku nieruchomości znacząco wpływają na decyzje rodzinne.

Kolejnym istotnym czynnikiem jest brak stabilności zawodowej. 31 proc. respondentów wymienia niestabilność zatrudnienia i obawy o bezpieczeństwo pracy jako powód rezygnacji z rodzicielstwa – podaje GazetaPrawna.pl. Współczesny rynek pracy, charakteryzujący się częstymi zmianami i niepewnością, utrudnia młodym ludziom planowanie przyszłości rodzinnej.

Równie istotna jest trudna sytuacja materialna – również wskazywana przez 31 proc. badanych. Niestabilne dochody, rosnące koszty życia oraz obciążenia finansowe stanowią poważną barierę dla wielu osób rozważających posiadanie dzieci.

Jak podaje Forsal.pl, młodzi Polacy coraz częściej odkładają decyzję o rodzicielstwie na później. Aż 35 proc. z nich deklaruje, że pragnie osiągnąć stabilność finansową i zgromadzić znaczący majątek, a 30 proc. stawia na rozwój kariery zawodowej. Priorytety te powodują odkładanie decyzji o dzieciach na nieokreśloną przyszłość.

Według wPolityce.pl, brak odpowiedniego partnera jest również częstym powodem rezygnacji z rodzicielstwa. Wielu młodych ludzi nie znajduje osoby, z którą mogliby bezpiecznie i komfortowo budować rodzinę, co dodatkowo komplikuje sytuację demograficzną.

Eksperci podkreślają także motywy egocentryczno-hedonistyczne, takie jak obawa przed zmianą dotychczasowego stylu życia czy chęć zachowania swobody. Strach przed utratą niezależności i koniecznością poświęceń związanych z wychowaniem dzieci powoduje, że niektórzy odkładają macierzyństwo na późniejszy czas lub całkowicie rezygnują z tego etapu życia.

Kontekst społeczno-ekonomiczny i demograficzny

Trudna sytuacja finansowa Polaków jest jednym z głównych czynników wpływających na decyzje o posiadaniu dzieci. Ponad 45% Polaków nie posiada żadnych oszczędności, a 30% z nich wskazuje na zbyt niskie zarobki jako powód braku zabezpieczeń finansowych – podaje serwis eswinoujscie.pl. Brak oszczędności i niska stabilność dochodów znacznie utrudniają planowanie rodziny i inwestowanie w przyszłość dzieci.

Jak informuje ESKA.pl, pokolenie Z charakteryzuje się silnym lękiem przed brakiem pieniędzy, określanym mianem peniafobii. Młodzi ludzie preferują inwestowanie w rozwój osobisty i edukację, co wpływa na zmianę ich priorytetów życiowych i przesuwa decyzje o założeniu rodziny na dalszy plan.

Według well.pl, dla 35 proc. młodych Polaków ważniejsze jest posiadanie pieniędzy niż spełnienie w roli rodzica, które deklaruje jedynie 16 proc. respondentów. Ta zmiana wartości społecznych odzwierciedla ewolucję postaw wobec rodzicielstwa i życia rodzinnego.

Wcześniej Forsal.pl wskazywał, że wyniki badań dotyczących dzietności Polaków budzą niepokój ze względu na rosnącą liczbę osób rezygnujących z posiadania dzieci. Rośnie grupa tych, którzy świadomie wybierają życie bez potomstwa, co może mieć poważne konsekwencje dla struktury demograficznej kraju.

Ponadto, jak podaje Infor.pl, ponad milion dzieci w Polsce dorasta bez wsparcia finansowego od rodziców, a zaległości alimentacyjne sięgają ponad 16 miliardów złotych. Problem ten dodatkowo komplikuje sytuację społeczną i demograficzną, wpływając na warunki wychowawcze i stabilność rodzin.

Coraz częściej to właśnie kwestie ekonomiczne i społeczne wpływają na decyzje Polaków dotyczące rodziny. Jeśli chcemy, by młodzi ludzie z większą nadzieją patrzyli w przyszłość i decydowali się na dzieci, niezbędne są zmiany, które poprawią ich codzienne życie — stabilniejsze zatrudnienie, łatwiejszy dostęp do mieszkań i lepsze wsparcie. Tylko wtedy możemy zatrzymać niepokojące zmiany demograficzne.