Pistorius: 5 proc. PKB na obronę w NATO to cel długoterminowy

Podczas dwudniowego spotkania ministrów obrony państw NATO w Brukseli, które odbyło się 4 czerwca 2025 roku, minister obrony Niemiec Boris Pistorius podkreślił, że osiągnięcie celu wydatków na poziomie 5 proc. PKB na obronę nie nastąpi „od zaraz”. Obecne zobowiązania sojuszników przewidują utrzymanie wydatków na poziomie co najmniej 2 proc. PKB, a dyskusje o podniesieniu tego progu do 5 proc. mają być realizowane stopniowo, z perspektywą do 2032 roku. W trakcie szczytu omawiano także kwestie inwestycji w infrastrukturę wojskową, cyberbezpieczeństwo oraz obronę cywilną.

Tymczasem Litwa już osiągnęła poziom 5 proc. PKB na obronność, co jest prezentowane jako wzór do naśladowania przez inne państwa NATO. W kontekście tych różnic w tempie realizacji celów finansowych, pojawiają się zarówno apele o przyspieszenie, jak i ostrożne podejście do zwiększania wydatków obronnych. W Brukseli rozmowy skupiały się na wyważeniu potrzeb militarnych sojuszu z realiami budżetowymi poszczególnych krajów.

Aktualne stanowisko Niemiec i przebieg szczytu NATO w Brukseli

Podczas spotkania ministrów obrony NATO w Brukseli minister Boris Pistorius jednoznacznie zaznaczył, że osiągnięcie celu 5 proc. PKB na obronę wymaga czasu i stopniowego podejścia. Niemiecki minister podkreślił, że obecnie państwa sojuszu są oficjalnie zobowiązane do utrzymania wydatków na poziomie co najmniej 2 proc. PKB, co pozostaje podstawowym standardem NATO.

Pistorius wskazał także na konieczność rozbudowy infrastruktury wojskowej, wzmocnienia cyberbezpieczeństwa oraz rozwinięcia obrony cywilnej jako kluczowych elementów towarzyszących zwiększaniu budżetów obronnych. Jak podaje Deutsche Welle, minister podkreślił, że dyskusje o podniesieniu progu do 5 proc. PKB przewidują realizację tego celu do 2032 roku, co oznacza długoterminowy plan strategiczny sojuszu. Takie podejście ma na celu umożliwienie państwom członkowskim stopniowego dostosowania swoich budżetów i struktur obronnych do nowych wymagań.

Stan realizacji celów wydatkowych w państwach NATO i apele o przyspieszenie

Wśród państw NATO wyróżnia się Litwa, która już osiągnęła poziom 5 proc. PKB na obronność, stanowiąc tym samym przykład do naśladowania dla innych krajów sojuszu. Portal zw.lt podkreśla, że ten sukces jest szeroko komentowany w kontekście zagrożeń bezpieczeństwa w regionie i konieczności wzmacniania zdolności obronnych.

Prezydent Litwy Gitanas Nausėda wzywał państwa NATO do szybszej realizacji zobowiązań finansowych na obronę, zaznaczając potrzebę pilnego zwiększenia wydatków i przyspieszenia działań na rzecz bezpieczeństwa. Informuje o tym portal lrt.lt. Według niepoprawneradio.pl, Nausėda apelował wcześniej o podniesienie wydatków do co najmniej 2 proc. PKB, z docelowym poziomem 3,5 proc., co wskazuje na stopniowe, ale zdecydowane zwiększanie priorytetów obronnych.

Wielu ekspertów i liderów sojuszu, jak donosi dziennik.pl, zwraca uwagę na konieczność pięciokrotnego zwiększenia systemów obrony powietrznej w Europie, co wymaga znacznych inwestycji oraz szerokiego konsensusu w NATO. Z kolei ambasador NATO z czasów administracji Trumpa, cytowany przez tigersmedia.pl, podkreśla, że każdy sojusznik powinien zobowiązać się do inwestowania co najmniej 5 proc. PKB w obronę, zaczynając od teraz. Jednak ten postulat wymaga szerokiego porozumienia i jest przedmiotem intensywnych debat wewnątrz sojuszu.

Perspektywy i wyzwania związane z podnoszeniem wydatków obronnych w NATO

Propozycje podniesienia wydatków obronnych do poziomu 5 proc. PKB są obecnie rozważane z perspektywą realizacji do 2032 roku. Portalobronny.se.pl podaje, że planowane jest etapowe zwiększenie budżetów z osiągnięciem poziomu 3,5 proc. w średnim terminie, co ma umożliwić państwom stopniowe dostosowanie się do wymagań sojuszu.

W Polsce natomiast planowane jest osiągnięcie 5 proc. PKB na obronność już od 2026 roku, a w 2023 roku wydatki na ten cel wyniosły 3,3 proc. PKB. Informuje o tym tech.wp.pl, co pokazuje, że tempo realizacji celów wydatkowych różni się znacznie między państwami NATO.

NATO zwraca uwagę, że fiasko szczytu i brak porozumienia w sprawie zwiększenia wydatków mogłoby prowadzić do niepewności w sojuszu oraz osłabienia jego zdolności obronnych. Boris Pistorius, choć przez niektórych postrzegany przez lewicę jako „Ankündigungsminister” – czyli minister ogłaszający plany, a niekoniecznie wprowadzający je w życie – jest przez konserwatystów widziany jako symbol siły i militarnego zaangażowania Niemiec. Jak opisuje jacobin.de, ta dwubiegunowość odzwierciedla złożoność niemieckiej polityki obronnej w kontekście sojuszu.

Wielka Brytania, pod presją polityczną, zgodziła się na zwiększenie wydatków na obronę do 3,5 proc. PKB, co jest istotnym krokiem w kierunku realizacji ambitniejszych celów NATO, informuje tigersmedia.pl. Ten ruch pokazuje, że pomimo wyzwań, państwa członkowskie podejmują konkretne działania na rzecz wzmocnienia wspólnej obrony.

—

Spotkanie ministrów obrony NATO w Brukseli pokazało, jak ważne jest stopniowe zwiększanie wydatków na obronę, choć tempo realizacji tych planów różni się w poszczególnych krajach sojuszu. Dyskusje skupiały się na łączeniu ambitnych budżetów z inwestycjami w infrastrukturę, cyberbezpieczeństwo i ochronę cywilną, podkreślając jednocześnie, jak kluczowa jest wspólna wizja i solidarność w obliczu narastających zagrożeń.