Nowe zasady segregacji tekstyliów od 2025 r. – PSZOK zamiast paczkomatu

Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce obowiązują nowe regulacje dotyczące segregacji zużytej odzieży i tekstyliów. Zgodnie z nimi, tekstylia zostały wyodrębnione jako osobna frakcja odpadów i nie można ich już wyrzucać do odpadów zmieszanych. Mieszkańcy są zobowiązani do oddawania zarówno ubrań nadających się do ponownego użycia, jak i tych zużytych i nieużywalnych do Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Pomysł oddawania starych tekstyliów do paczkomatów, który pojawił się w przestrzeni publicznej, nie jest obecnie możliwy do realizacji. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomina, że do pojemników organizacji charytatywnych powinny trafiać tylko czyste ubrania, natomiast te zabrudzone lub uszkodzone należy dostarczyć do PSZOK. Dane dotyczące skuteczności nowego systemu segregacji będą dostępne dopiero w przyszłym roku.

Nowe przepisy dotyczące segregacji tekstyliów od 2025 roku

Od początku 2025 roku zużyta odzież i tekstylia w Polsce są segregowane jako odrębna frakcja odpadów. Zgodnie z nowymi przepisami, nie można ich już wyrzucać do odpadów zmieszanych. Ubrania, obuwie oraz inne wyroby tekstylne zostały formalnie uznane za nową kategorię odpadów, co wynika z unijnej dyrektywy 2008/98/WE, jak przypomina portal g.pl.

Wcześniej portal portalsamorzadowy.pl informował, że obowiązek oddawania tekstyliów do PSZOK-ów pozostaje w mocy, ponieważ punkty te przyjmują zarówno materiały nadające się do ponownego użycia, jak i te zużyte, brudne czy uszkodzone. PSZOK-i pełnią zatem funkcję punktów zbierania odpadów tekstylnych, jednak nie prowadzą ich przetwarzania. Rolę tę przejmują wyspecjalizowane firmy recyklingowe, co podkreśla biznesalert.pl. Nowe przepisy mają na celu poprawę segregacji i zwiększenie odzysku surowców z odpadów tekstylnych.

Obowiązujące zasady oddawania tekstyliów – PSZOK zamiast paczkomatu

W przestrzeni publicznej pojawiły się pomysły umożliwienia oddawania starych ubrań do paczkomatów, jednak jak wyjaśnia portalsamorzadowy.pl, obecnie nie ma oficjalnych punktów zbiórki tekstyliów zorganizowanych w paczkomatach ani podobnych urządzeniach. Taka forma zbiórki nie jest przewidziana w obowiązujących przepisach i nie jest możliwa do realizacji.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, że do pojemników organizacji charytatywnych, takich jak Polski Czerwony Krzyż (PCK), powinny trafiać wyłącznie czyste i nadające się do ponownego użycia ubrania. Tekstylia zabrudzone, uszkodzone lub nienadające się do dalszego użytku należy oddawać do PSZOK. Eksperci zwracają uwagę, że zanieczyszczone materiały mogą w pewnych sytuacjach być wyrzucane do odpadów zmieszanych, jednak nie mogą trafiać do pojemników na tekstylia ani do kontenerów organizacji charytatywnych, co podkreślają portalsamorzadowy.pl i fashionbiznes.pl.

Kontenery PCK są często przepełnione tekstyliami, które nie nadają się do dalszego zagospodarowania, co powoduje problemy z ich odbiorem i recyklingiem – informuje interia.pl. W praktyce PSZOK-i działają na zasadzie samoobsługi – klient samodzielnie deponuje odpady w punkcie, a zgodnie z regulaminem wielu gmin, na przykład gminy Woźniki, do punktu może wejść tylko jedna osoba z odpadami.

Perspektywy i wyzwania systemu segregacji tekstyliów

Dane dotyczące skuteczności nowego systemu segregacji tekstyliów oraz ilości zebranych odpadów będą dostępne dopiero w 2026 roku, jak podkreślają portalsamorzadowy.pl, money.pl oraz biznesalert.pl. Wprowadzenie osobnej frakcji tekstyliów ma na celu poprawę gospodarowania odpadami oraz zwiększenie poziomu recyklingu.

W praktyce jednak nowy system wymaga od mieszkańców aktywnego udziału poprzez dostarczanie tekstyliów do PSZOK lub innych punktów zbiórki organizowanych przez gminy. PSZOK-i nie zajmują się przetwarzaniem tekstyliów – ich rola ogranicza się do zbierania i magazynowania odpadów przed przekazaniem ich firmom recyklingowym.

Obecne problemy związane z nieprawidłowym oddawaniem tekstyliów do kontenerów organizacji charytatywnych wskazują na konieczność dalszej edukacji społecznej oraz wzmocnienia kontroli nad tym procesem. Jak zauważa interia.pl, kontenery te są często zalewane odpadami, które nie nadają się do ponownego użycia, co utrudnia prawidłowe zagospodarowanie tekstyliów i wymaga skuteczniejszych działań zarówno ze strony organizacji, jak i władz lokalnych.

Wprowadzenie osobnej frakcji tekstyliów to krok w dobrym kierunku na drodze do bardziej ekologicznego zarządzania odpadami. Kluczowe jednak będzie nie tylko odpowiednie przygotowanie infrastruktury, ale też aktywne zaangażowanie mieszkańców oraz stałe śledzenie, jak te zmiany sprawdzają się w praktyce.