Nowa teoria: Ogień służył pierwotnie do ochrony mięsa, nie gotowania

Izraelscy naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiwie przedstawili przełomową teorię dotyczącą pierwotnego zastosowania ognia przez przodków człowieka. Według ich badań, opublikowanych 7 czerwca 2025 roku, ogień nie był początkowo używany do gotowania mięsa, lecz do jego ochrony poprzez wędzenie i suszenie. To odkrycie zmienia dotychczasowe rozumienie roli ognia w prehistorii i rzuca nowe światło na rozwój ludzkich zwyczajów żywieniowych.

Analizy szczątków zwierząt sprzed ponad miliona lat wykazały brak śladów przepalenia mięsa, co sugeruje, że ogień służył konserwacji, a nie bezpośredniemu pieczeniu. Badania objęły dziewięć stanowisk archeologicznych datowanych na okres od 1,8 miliona do 800 tysięcy lat temu, co pozwala na nowatorskie spojrzenie na techniki przetwarzania żywności stosowane przez praczłowieka.

Badania i odkrycia izraelskich naukowców

7 czerwca 2025 roku w czasopiśmie *Frontiers* opublikowano wyniki badań zespołu z Uniwersytetu w Tel Awiwie, który analizował dziewięć stanowisk archeologicznych z oznakami użycia ognia. Wszystkie stanowiska datowane są na okres od 1,8 miliona do 800 tysięcy lat temu, co oznacza, że badacze mieli do czynienia z bardzo wczesnymi etapami rozwoju ludzkiej cywilizacji.

Zespół badawczy stwierdził, że mięso znalezione na tych stanowiskach nie wykazywało śladów przepalenia czy zwęglenia. To istotny element, ponieważ do tej pory dominowało przekonanie, że ogień był wykorzystywany głównie do gotowania. Brak typowych oznak pieczenia wskazuje natomiast, że ogień służył innemu celowi – ochronie mięsa.

Wyniki badań sugerują, że przodkowie człowieka wykorzystywali ogień do wędzenia i suszenia mięsa. Takie techniki pozwalały na dłuższe przechowywanie pożywienia, zachowanie jego świeżości oraz ograniczenie rozwoju szkodliwych bakterii. To odkrycie otwiera nowe perspektywy w analizie pradawnych zwyczajów żywieniowych i technologicznych.

Nowa teoria o funkcji ognia w prehistorii

Naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiwie zaproponowali hipotezę, że ogień był pierwotnie narzędziem do konserwacji mięsa, a gotowanie przyszło dopiero później. Badania obejmowały analizy szczątków zwierząt takich jak słonie, hipopotamy czy nosorożce – gatunków, które dostarczały mięsa praczłowiekowi.

Jak podaje National Geographic, analizy wykazały, że mięso było wędzone, co wyjaśnia brak zwęglenia. Wędzenie jest procesem, który pozwala zachować mięso na dłużej, przy jednoczesnym zachowaniu wartości odżywczych i smaku. Taka metoda konserwacji żywności mogła być pierwszym sposobem na wykorzystanie ognia przez praczłowieka.

Według National Geographic, ta nowa interpretacja sugeruje, że umiejętność wędzenia mięsa stanowiła ważny krok w rozwoju ludzkich technologii i strategii przetrwania w zmiennych warunkach środowiskowych.

Znaczenie odkrycia dla archeologii i antropologii

Nowa teoria zmienia dotychczasowe rozumienie roli ognia w rozwoju człowieka i jego zwyczajów żywieniowych. Przez wiele lat dominowało przekonanie, że gotowanie było pierwszym i podstawowym zastosowaniem ognia przez praczłowieka. Tymczasem wyniki badań z Tel Awiwu wskazują na bardziej złożone i świadome wykorzystanie ognia, które obejmowało przede wszystkim wędzenie i suszenie mięsa.

Praktyki te podkreślają, że nasi przodkowie nie tylko opanowali kontrolę nad ogniem, lecz także rozwijali technologie służące konserwacji pożywienia. To z kolei miało fundamentalne znaczenie dla przetrwania i rozwoju społeczności ludzkich, umożliwiając gromadzenie zapasów i optymalizację diety.

To badanie otwiera przed nami nowe spojrzenie na to, jak praczłowiek radził sobie w zmieniającym się świecie – pokazując, jak jego zachowania i technologie ewoluowały, by sprostać wyzwaniom środowiska. Dzięki tym odkryciom lepiej rozumiemy, jakie strategie żywieniowe wpływały na rozwój zarówno kultury, jak i biologii naszych przodków.