Które województwo najbardziej narażone na powodzie w 2025 roku?

Rok 2025 zapisuje się w pamięci tysięcy mieszkańców południowej i zachodniej Polski jako czas niepewności, alarmów i zmagań z żywiołem, który – jak co parę dekad – burzy poczucie bezpieczeństwa. Wystarczy jeden mocniejszy deszcz, by serce zapukało szybciej: czy tym razem rzeka wytrzyma, wały się nie poddadzą, a dom – przetrwa? Tyle się mówi o zmianach klimatu, ale dla mieszkańca Żagania, Wrocławia czy Jeleniej Góry to nie abstrakcja: to pytanie o jutro, o dach nad głową, o rachunki i wybory samorządowców.

Ekstremalne opady, alerty IMGW i regiony o najwyższym ryzyku powodzi w 2025 roku

Wyobraź sobie lipcowy wieczór – nad Sudetami, Beskidami i Opolszczyzną znowu przechodzą gwałtowne burze. Wydaje się, że wszystko jest pod kontrolą, aż do rana, kiedy przychodzi komunikat o przekroczeniu stanów alarmowych na kolejnych rzekach. W 2025 roku takie scenariusze przestały dziwić: raport IMGW z czerwca stwierdza, że liczba dni z ekstremalnymi opadami wzrosła aż o 27% w stosunku do średniej dekady. To nie tylko liczba – to konkretny strach, konkretne szkody.

Czerwone alerty hydrologiczne obowiązują nieprzerwanie na górnej Odrze, Małej Wiśle, Sole, Skawie, a także na karpackich dopływach Wisły i górnej Warcie. Najbardziej narażone są Dolny Śląsk, Śląsk i Opolszczyzna – regiony, gdzie gęsta zabudowa i specyficzne ukształtowanie terenu spotykają się z historycznym ryzykiem powodziowym. W Katowicach, Wrocławiu, Żaganiu i Jeleniej Górze mieszkańcy znów przygotowują worki z piaskiem.

Co istotne, w czerwcu lokalnie prognozowano nawet do 200 mm opadów na m² – to wartości notowane zwykle podczas katastrofalnych powodzi. Rzeki, które jeszcze niedawno były spokojnymi płatkami na mapie, dziś wywołują niepokój i wyczekiwanie kolejnych komunikatów.

Od wielkiej powodzi do wyzwań dzisiejszego zarządzania kryzysowego

Wystarczy cofnąć się pamięcią do 1997 roku, by zrozumieć, że powodzie nie są dla Polski czymś nowym. Wielka fala z południa kraju zmieniła życie setek tysięcy ludzi, a obrazy zalanych ulic Wrocławia stały się symbolem katastrofy. W 2010 roku sytuację powtórzyły powodzie karpackie, a w 2024 – gwałtowne wezbrania rzek na Mazowszu i Podkarpaciu. Wspólny mianownik? Ulewne deszcze powiązane z niżami genueńskimi, zmieniający się klimat i coraz większy chaos pogodowy.

W odpowiedzi na te doświadczenia powstały nowe przepisy o zarządzaniu kryzysowym oraz znowelizowane prawo wodne. Dziś samorządy mają obowiązek sprawnego alarmowania mieszkańców i organizowania wsparcia w pierwszych godzinach powodzi. Ale nawet najlepsze przepisy nie nadążają za rzeczywistością, gdy infrastruktura nie jest modernizowana równie szybko, jak zmienia się klimat.

Według szacunków Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w 2025 roku, ponad 40% wałów przeciwpowodziowych w Polsce wymaga pilnej modernizacji. Nakłady na ochronę przeciwpowodziową wzrosły w ostatniej dekadzie do ponad 4,2 mld zł, ale – jak podkreśla hydrolog dr hab. Anna Kot – „niedostateczna retencja i przestarzałe zabezpieczenia wciąż są piętą achillesową w walce z powodzią”. Często, gdy przychodzi fala, decydują sekundy i to, czy wał wytrzyma, czy nie.

Jak powódź wpływa na codzienność – mieszkańcy, polityka i gospodarka

Skutki powodzi to nie tylko obraz zalanych podwórek. To codzienność, która staje na głowie: zamknięte przedszkola, ewakuacje, paraliż komunikacyjny. W czerwcu 2025 roku, według danych Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, ponad 36 tysięcy osób w południowej Polsce objęto alertami powodziowymi i ewakuacjami. Mieszkańcy pytają: czy ubezpieczenie załatwi sprawę? Jak szybko wrócą do domów?

Każda powódź odciska swoją pieczęć na lokalnej gospodarce. Zalane drogi oznaczają straty dla firm, opóźnienia w dostawach, wyższe koszty logistyki. Według Związku Polskich Ubezpieczycieli, w latach 2024–2025 średnia szkoda powodziowa dla gospodarstwa domowego wzrosła o 16%. Samorządy czują presję, by inwestować w nowoczesne systemy ostrzegania, a rząd – by uruchamiać środki pomocowe szybciej niż dotąd.

Warto to podkreślić: dynamiczne zmiany klimatyczne sprawiają, że mapy ryzyka aktualizują się szybciej niż plany inwestycji. Przedsiębiorcy, mieszkańcy i lokalni politycy zaczynają rozumieć, że powódź to problem wspólny. Zaniedbania infrastrukturalne, decyzje o zabudowie dolin rzecznych czy ignorowanie zaleceń służb niosą realne konsekwencje.

Co możesz zrobić? Praktyczne zalecenia na sezon powodziowy 2025

Zastanów się – czy Twój dom jest gotowy na kolejne wezbranie? Eksperci podkreślają, że nawet w najlepiej zabezpieczonym regionie warto trzymać się kilku zasad:

• Śledź komunikaty IMGW i RCB – reaguj natychmiast na alerty, nie czekaj na ostatnią chwilę.
• Zabezpiecz mienie: piwnica, garaż, dokumenty, sprzęt elektroniczny – wszystko, co może ucierpieć, powinno być odpowiednio zabezpieczone lub wyniesione wyżej.
• Przygotuj zestaw ewakuacyjny – podstawowe leki, dokumenty, latarka, zapas wody i jedzenia na 2–3 dni.
• Współpracuj z sąsiadami – dziel się informacjami, pomagaj słabszym, organizuj wspólne działania przy zabezpieczaniu posesji.
• Sprawdź ubezpieczenie – czy Twoja polisa obejmuje powódź? Sprawdź szczegóły i, jeśli trzeba, rozszerz ochronę.
• Nie lekceważ zaleceń służb – ewakuacja to nie formalność, to realna szansa na ochronę zdrowia i życia.

Co zatem zrobić? Zacznij od najprostszych rzeczy – obserwuj, reaguj, rozmawiaj z rodziną i sąsiadami. W 2025 roku powódź nie wybiera – ale to Ty możesz wybrać przygotowanie. I choć nie masz wpływu na pogodę, masz wpływ na to, czy Twoje życie stanie na głowie. Warto o tym pamiętać.