Kategoria D nie zwalnia z powołania do wojska – co warto wiedzieć?

Wielu Polaków, którzy w trakcie kwalifikacji wojskowej otrzymali kategorię D, może być zaskoczonych faktem, że nie oznacza ona pełnego zwolnienia z obowiązku służby wojskowej. Kategoria ta zwalnia z obowiązku służby jedynie w czasie pokoju, jednak w przypadku wybuchu konfliktu zbrojnego lub w sytuacji mobilizacji osoby te mogą zostać powołane do wojska. W nadchodzącym roku kwalifikacją wojskową obejmowanych będzie ponad 230 tysięcy osób, w tym po raz pierwszy kobiety oraz osoby po pięćdziesiątym roku życia. Ministerstwo Obrony Narodowej wprowadziło również nowe zasady doręczania kart powołania, które będą dostarczane przez specjalnych kurierów, co ma usprawnić proces i przygotować kraj na ewentualne sytuacje kryzysowe.

Znaczenie kategorii D w kwalifikacji wojskowej

Kategoria D przyznawana przez Wojskową Komisję Lekarską oznacza, że dana osoba została uznana za niezdolną do pełnienia służby wojskowej w czasie pokoju. W powszechnej opinii często utożsamiana jest z całkowitym zwolnieniem z obowiązku służby oraz gwarancją, że wojsko nie będzie się do takiej osoby zgłaszać. Jest to jednak błędne przekonanie. Jak podaje Forsal.pl, kategoria D nie chroni przed powołaniem do wojska w sytuacji konfliktu zbrojnego lub mobilizacji. Oznacza to, że w razie zaistnienia takiej potrzeby, osoby z tą kategorią mogą zostać wezwane do służby wojskowej. Jedyną kategorią, która wyklucza służbę w każdych warunkach, jest kategoria E, oznaczająca trwałą i całkowitą niezdolność do służby.

Planowana kwalifikacja wojskowa i powołania w 2026 roku

Kwalifikacja wojskowa w 2026 roku odbędzie się w okresie od lutego do kwietnia i obejmie ponad 230 tysięcy osób. Wśród nich znajdą się mężczyźni urodzeni w 2007 roku, a po raz pierwszy także kobiety oraz osoby po pięćdziesiątym roku życia. Informacje te przekazują Warszawa W Pigułce oraz Polski Obserwator DE. Po raz pierwszy tak masowo wezwane zostaną kobiety, szczególnie te wykonujące kluczowe zawody, a także osoby starsze, nawet do 60 lat, co podkreślają Business Insider oraz Salon24.pl.

Ministerstwo Obrony Narodowej wydało rozporządzenie dotyczące doręczania kart powołania – będą one dostarczane przez specjalnych kurierów, co ma usprawnić i przyspieszyć cały proces powołań. Taką informację przekazuje Portalsamorzadowy.pl. Zignorowanie wezwania na kwalifikację wojskową jest traktowane jako wykroczenie, podkreśla Polski Obserwator DE. Co więcej, według danych podanych przez Śląskie Radio ESKA, obowiązek stawienia się na kwalifikację mają także osoby, które wcześniej zostały uznane za czasowo niezdolne do służby.

Warunki powołania i wyjątki w służbie wojskowej

W czasie pokoju osoby posiadające kategorię D są zwolnione z obowiązku służby wojskowej, jednak w przypadku wojny lub mobilizacji mogą zostać powołane – podkreślają Forsal.pl oraz Polskie Radio 24. Przepisy dokładnie określają, kto może być powołany w pierwszej kolejności, a także wyłączają z obowiązku służby osoby, które są niezbędne dla bezpieczeństwa państwa, jak informuje Faktykaliskie.info.

Do wojska mogą zostać powołani mężczyźni kończący 19 lat, a także osoby posiadające określone kategorie zdrowotne, na przykład daltoniści. Z kolei transseksualiści są wykluczeni z obowiązku służby wojskowej – podaje GazetaPrawna.pl. Nowością jest możliwość powołania kobiet wykonujących kluczowe zawody, co znacząco zmienia dotychczasowy model powołań – zauważa Business Insider.

W razie mobilizacji karty powołania będą dostarczane przez specjalnych kurierów, co ma zapewnić sprawność i skuteczność procesu. Unikanie służby wojskowej w takich warunkach może skutkować karą więzienia – podaje Portalsamorzadowy.pl. Te zmiany i procedury mają na celu przygotowanie Polski na ewentualne sytuacje kryzysowe, zapewniając odpowiednią gotowość mobilizacyjną.

—

Kategoria D przy kwalifikacji wojskowej nie zwalnia całkowicie z obowiązku służby – dotyczy to jedynie okresu pokoju. Z kolei kwalifikacja planowana na 2026 rok zapowiada się wyjątkowo pod względem skali i grup, które zostaną wezwane, a wprowadzone procedury mają usprawnić zarówno działania administracyjne, jak i mobilizacyjne kraju.