Jak zmiany klimatyczne wpływają na zdrowie psychiczne Polaków?

Zmiany klimatyczne wywierają coraz silniejszy wpływ na **zdrowie psychiczne Polaków**. Według raportu z 2024 roku aż **30% społeczeństwa odczuwa obawy dotyczące przyszłości związanej z klimatem**. Rosnące częstotliwości ekstremalnych zdarzeń pogodowych, takich jak fale upałów, powodzie i susze, prowadzą do nasilenia zaburzeń nastroju, depresji, lęków oraz PTSD.

###

## Skala zjawiska: Jak zmiany klimatu wpływają na psychikę Polaków?

Zmiany klimatu nie tylko wpływają na środowisko naturalne, ale także na zdrowie psychiczne ludzi. W Polsce, podobnie jak w innych krajach UE, zauważalny jest wzrost emocjonalnych reakcji na skutki klimatu. **30% Polaków** deklaruje lęk przed skutkami zmian klimatycznych, co jest związane z obawami o przyszłość. Ten stan emocjonalny może prowadzić do zaburzeń nastroju, depresji, lęków oraz PTSD.

Rosnące częstotliwości **ekstremalnych zdarzeń pogodowych**, takich jak powodzie, susze czy fale upałów, nasilają te problemy. W krajach UE, w tym w Polsce, około **84 mln osób** doświadcza problemów ze zdrowiem psychicznym. Urazy psychiczne po katastrofach klimatycznych mogą być **40-krotnie częstsze niż fizyczne**.

## Lęk klimatyczny – emocje, objawy i społeczne konsekwencje

Lęk klimatyczny, określany jako **climate anxiety**, jest coraz częściej rozpoznawany w polskim społeczeństwie. Objawia się niepokojem, poczuciem bezradności, depresją i zaburzeniami snu. Ludzie doświadczają różnorodnych emocji, od złości przez osamotnienie, poczucie winy i smutek. Wpływa to na codzienne życie, powodując wzmożone zainteresowanie poradnictwem psychologicznym.

Co więcej, lęk klimatyczny skłania ludzi do rozmów o klimacie w przestrzeni publicznej oraz do deklarowanych zachowań proekologicznych jako formy radzenia sobie z lękiem. Przykładowo, reakcje na lokalne katastrofy klimatyczne, takie jak powodzie czy susze, mogą prowadzić do depresji, zaburzeń lękowych oraz wykluczenia społecznego.

## Kontekst prawny i historyczny: Jak państwo i UE reagują na kryzys?

W ostatnich latach, zwłaszcza po katastrofach naturalnych z lat 2021–2024, nastąpił przełomowy wzrost zainteresowania wpływem klimatu na zdrowie psychiczne. Unia Europejska wdraża zalecenia WHO i IPCC dotyczące uwzględniania aspektów psychicznych w politykach publicznych adaptacji do zmian klimatu. Jednak środki te są nadal niewystarczające, a kwestie zdrowia psychicznego są niedoreprezentowane w budżetach publicznych.

W Polsce regulacje ograniczają się głównie do edukacji oraz zapewnienia podstawowej opieki psychologicznej. Brakuje dedykowanych programów klinicznych związanych z lękiem klimatycznym. Polityka publiczna powinna uwzględniać rosnące potrzeby psychologiczne społeczeństwa.

## Prognozy na przyszłość: Co mówią eksperci o dalszym rozwoju problemu?

Eksperci przewidują narastanie problemów psychicznych wraz z intensyfikacją ekstremalnych zjawisk pogodowych. Lęk klimatyczny może stać się jednym z kluczowych wyzwań społecznych w Polsce do 2030 roku. Dlatego ważne jest stopniowe uwzględnianie aspektów psychicznych w politykach publicznych oraz wdrażanie bardziej zdecydowanych działań w celu ochrony zdrowia psychicznego.

### Praktyczne wnioski

Podsumowując, zmiany klimatu mają bezpośredni wpływ na zdrowie psychiczne Polaków. Warto zwiększyć świadomość społeczną na temat lęku klimatycznego. Indywidualne działania, takie jak zaangażowanie się w rozmowy o klimacie i praktykowanie proekologicznych zachowań, mogą pomóc w radzeniu sobie z lękiem. Ważne jest również, aby polityka publiczna priorytetyzowała zdrowie psychiczne w strategiach adaptacji do zmian klimatu.

Zastanów się, jak twoje codzienne decyzje mogą wpłynąć na przyszłość klimatu i zdrowie psychiczne twoich bliskich. Wyobraź sobie, że twoje małe działania mogą przyczynić się do zmniejszenia lęku klimatycznego w twoim otoczeniu.