Fundacja rodzinna: ryzyka podatkowe przy samochodach i nieruchomościach
Fundacje rodzinne w Polsce, funkcjonujące od 2023 roku, znalazły się pod lupą fiskusa i przedsiębiorców ze względu na specyficzne regulacje podatkowe dotyczące przekazywania majątku, w tym samochodów i nieruchomości. Złożoność przepisów oraz różnorodne interpretacje organów podatkowych i sądów powodują, że przedsiębiorcy muszą zachować szczególną ostrożność, aby uniknąć wysokich obciążeń fiskalnych, sięgających nawet 25-procentowego podatku CIT. Eksperci podkreślają, że kluczem do bezpiecznego zarządzania majątkiem w fundacji rodzinnej jest prawidłowe dokumentowanie i rozliczanie przekazywanych aktywów.

- Fundacje rodzinne w Polsce od 2023 roku podlegają specyficznym regulacjom podatkowym, które ograniczają zakres działalności gospodarczej.
- Błędy przy przekazywaniu samochodów i nieruchomości do fundacji mogą skutkować sankcyjnym podatkiem CIT w wysokości 25%.
- Interpretacje fiskusa i sądów w kwestii opodatkowania fundacji rodzinnych są rozbieżne, co zwiększa ryzyko podatkowe.
- Praktyka pokazuje, że przeciętne rodzinne samochody mają około 15 lat i przebieg ponad 240 tys. km, co ma znaczenie dla ich wyceny podatkowej.
- Planowane zmiany podatkowe oraz obowiązki związane z podatkiem PCC i podatkiem od spadków i darowizn wpływają na zarządzanie majątkiem w fundacjach rodzinnych.
Coraz większe zainteresowanie fundacjami rodzinnymi idzie w parze z narastającym niepokojem przedsiębiorców, którzy chcą wykorzystać ten instrument do przekazywania majątku w sposób optymalny podatkowo. Jednak obowiązujące przepisy oraz ich różne interpretacje stawiają przed nimi wiele wyzwań, szczególnie w zakresie przekazywania samochodów i nieruchomości, które stanowią istotną część majątku wielu rodzinnych przedsiębiorstw.
Podstawy prawne i zakres działalności gospodarczej fundacji rodzinnej
Fundacja rodzinna w Polsce może prowadzić działalność gospodarczą, ale wyłącznie w zakresie dozwolonym zgodnie z art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej. Oznacza to, że fundacja musi działać w ramach określonych prawnie celów, a jej aktywność gospodarcza nie może wykraczać poza te granice. Dochody uzyskiwane z takiej działalności podlegają opodatkowaniu, co wymaga od zarządzających fundacją szczególnej uwagi przy planowaniu i prowadzeniu zarządu majątkiem.
Jak podaje Business Insider Polska, od 2023 roku fundacje rodzinne funkcjonują w oparciu o nowe regulacje podatkowe, które wprowadzają specyficzne wymogi i ograniczenia. Te zmiany mają na celu zarówno umożliwienie efektywnego zarządzania majątkiem rodzinnym, jak i przeciwdziałanie nadużyciom podatkowym, jednak jednocześnie komplikują codzienną praktykę podatkową i księgową fundacji.
Ryzyka podatkowe przy przekazywaniu samochodów i nieruchomości do fundacji
Przekazywanie samochodów i nieruchomości do fundacji rodzinnej wymaga bardzo precyzyjnego udokumentowania oraz właściwego rozliczenia podatkowego. Zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować naliczeniem wysokiego, sankcyjnego podatku CIT w wysokości 25%. Business Insider Polska podkreśla, że błędy konstrukcyjne w przekazywaniu majątku są jedną z najczęstszych przyczyn konieczności zapłaty tego podatku.
Od dwóch lat obserwujemy utrzymujące się problemy z interpretacją przepisów podatkowych dotyczących fundacji rodzinnych, co potwierdza rp.pl. Organy podatkowe oraz sądy niejednokrotnie prezentują odmienne stanowiska wobec tych samych przypadków, co zwiększa ryzyko podatkowe i wprowadza niepewność prawną.
Portal Motofakty zwraca uwagę na specyfikę majątku przekazywanego do fundacji – przeciętne rodzinne samochody mają około 15 lat i przebieg przekraczający 240 tys. kilometrów. Ich wartość rynkowa jest często niska, co komplikuje wycenę i rozliczenia podatkowe przy ich przenoszeniu do fundacji.
Dodatkowo, zgodnie z poradnikprzedsiebiorcy.pl, należy pamiętać o obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn w sytuacji, gdy wartość przekazywanego majątku przekracza kwotę wolną od podatku. To dodatkowe obciążenie fiskalne może znacząco zwiększyć koszty przekazywania aktywów do fundacji rodzinnej.
Aktualne wyzwania i planowane zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych
Po dwóch latach funkcjonowania fundacji rodzinnych w polskim systemie podatkowym nadal występują liczne rozbieżności interpretacyjne, co potwierdza rp.pl w swojej analizie. Te rozbieżności dotyczą przede wszystkim opodatkowania przekazywanych aktywów i sposobu rozliczania działalności gospodarczej fundacji.
Zapowiadane zmiany w przepisach podatkowych budzą niepokój wśród przedsiębiorców, którzy korzystają z fundacji rodzinnych jako narzędzia zarządzania majątkiem. Zmiany te mogą wpłynąć na dotychczasową praktykę i wymusić dostosowanie strategii podatkowych – zauważa rp.pl.
Od 1 stycznia 2024 roku obowiązuje 6% podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) przy zakupie szóstego mieszkania, co ma znaczenie dla fundacji rodzinnych inwestujących w nieruchomości, jak przypomina poradnikprzedsiebiorcy.pl. Ponadto podatnicy mają obowiązek złożyć deklarację PCC w terminie 14 dni od dokonania czynności, co jest szczególnie istotne przy przekazywaniu nieruchomości do fundacji.
W czerwcu 2025 roku przypada termin płatności podatku od nieruchomości, co stanowi ważny obowiązek dla fundacji posiadających takie aktywa – informuje CRIDO. Planowane zmiany dotyczą także kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn, co, zdaniem poradnikprzedsiebiorcy.pl, może wpłynąć na obciążenia podatkowe fundacji rodzinnych, zwiększając koszty i komplikując zarządzanie majątkiem.
Fiskus i sądy wciąż różnie podchodzą do kwestii opodatkowania samochodów i nieruchomości przekazywanych do fundacji rodzinnej. W takiej sytuacji przedsiębiorcy powinni zachować szczególną ostrożność i sięgać po wsparcie ekspertów, by uniknąć niepotrzebnych problemów i nadmiernych kosztów podatkowych.