Dług publiczny Polski przekroczy 60% PKB w 2026 roku – prognozy i wyzwania
Polski dług publiczny mierzony według unijnych standardów ma przekroczyć konstytucyjną granicę 60 proc. PKB już w przyszłym roku i utrzymać się powyżej tego poziomu przez kolejną dekadę. Takie wnioski płyną z raportu „Zagrożenia nadmiernego długu publicznego”, który został opublikowany 2 czerwca 2025 roku. Eksperci zwracają uwagę, że rosnące wydatki, zwłaszcza na cele obronne, brak efektywnych reform budżetowych oraz nasilające się spory polityczne znacząco utrudniają poprawę sytuacji finansów publicznych.
- Dług publiczny Polski przekroczy 60 proc. PKB w 2026 roku i utrzyma się powyżej tego poziomu przez kilkanaście lat.
- W 2024 roku dług wyniósł 55,3 proc. PKB, a w 2025 roku prognozuje się 58 proc. PKB.
- Deficyt budżetowy w 2024 roku osiągnął 6,6 proc. PKB.
- Polityczne spory i brak reform utrudniają poprawę sytuacji finansów publicznych.
- Opóźnione wykorzystanie funduszy unijnych oraz ograniczona możliwość podwyżek podatków zwiększają ryzyko dalszego wzrostu długu.
Dodatkowo, opóźnienia w wykorzystaniu funduszy unijnych oraz ograniczone możliwości podnoszenia podatków zwiększają ryzyko dalszego wzrostu zadłużenia. W obliczu tych wyzwań specjaliści apelują o wdrożenie długofalowych i racjonalnych rozwiązań, które pozwolą ustabilizować finanse państwa i zabezpieczyć jego stabilność gospodarczą.
Aktualna sytuacja długu publicznego i prognozy na najbliższe lata
Według najnowszego raportu „Zagrożenia nadmiernego długu publicznego” z 2 czerwca 2025 roku, dług publiczny Polski liczony metodą unijną przekroczy próg 60 proc. PKB już w 2026 roku. Co więcej, eksperci przewidują, że wskaźnik ten pozostanie powyżej tej granicy przez kilkanaście kolejnych lat, co rodzi poważne wyzwania dla stabilności finansów państwa.
W ubiegłym roku, czyli w 2024 roku, poziom zadłużenia publicznego wyniósł 55,3 proc. PKB. Na rok 2025 prognozowane jest dalsze jego zwiększenie do 58 proc. PKB, co jasno wskazuje na utrzymujący się trend wzrostowy. Takie dane podają serwisy rp.pl oraz bankingo.pl, które szczegółowo analizują sytuację finansów publicznych w Polsce.
Dodatkowo deficyt budżetowy za 2024 rok sięgnął aż 6,6 proc. PKB, co stanowi dodatkowe obciążenie dla publicznych finansów i ogranicza pole manewru dla dalszych inwestycji i polityki fiskalnej – podaje rp.pl.
Przyczyny wzrostu długu i bariery konstytucyjne
Wzrost długu publicznego jest ściśle powiązany z rosnącymi wydatkami budżetowymi, w szczególności na cele zbrojeniowe, które w ostatnich latach znacznie się zwiększyły. Brak skutecznych reform budżetowych, które mogłyby ograniczyć deficyt, dodatkowo pogłębia problem nadmiernego zadłużenia.
Eksperci zwracają uwagę, że polityczne spory oraz presja społeczna utrudniają wprowadzenie koniecznych zmian, które pozwoliłyby na stabilizację finansów państwa. Według portalu subiektywnieofinansach.pl, brak kompromisu i spójnej strategii fiskalnej negatywnie wpływa na perspektywy gospodarcze Polski.
Dodatkowo w polskiej konstytucji istnieje wyraźny zakaz zaciągania pożyczek, gdy dług publiczny przekracza 60 proc. PKB. To prawne ograniczenie stanowi poważną barierę dla rządu, który musi balansować między potrzebami finansowymi a wymogami konstytucji. Portal lexlege.pl podkreśla, że formalny charakter limitów i sposób obliczania długu publicznego są ściśle uregulowane ustawowo, co nadaje prognozom wymiar prawny i budżetowy.
Wyzwania w wykorzystaniu funduszy unijnych i perspektywy gospodarcze
Do maja 2025 roku Polska wykorzystała jedynie 12 proc. dostępnych środków z funduszy unijnych, co znacząco ogranicza możliwości finansowania rozwoju gospodarczego i działań zmierzających do zmniejszenia deficytu budżetowego. Takie dane podaje bankingo.pl, wskazując na opóźnienia w absorpcji środków jako istotny problem dla stabilności finansów publicznych.
Eksperci, w tym prof. Tomkiewicz, podkreślają, że kluczowym elementem poprawy sytuacji długu publicznego jest wzrost produktu krajowego brutto (PKB). Bez dynamicznego wzrostu gospodarczego trudno będzie zredukować relację długu do PKB i poprawić kondycję finansów państwa, jak informuje portal subiektywnieofinansach.pl.
Dodatkowo, przestrzeń do podnoszenia podatków jest w Polsce ograniczona, co komplikuje działania na rzecz stabilizacji finansów publicznych. Rosnące obciążenia podatkowe mogą spotkać się z oporem społecznym i politycznym, przez co rząd stoi przed trudnym wyborem pomiędzy koniecznością finansowania wydatków a potrzebą utrzymania akceptowalnego poziomu obciążeń fiskalnych.
Wobec tych wyzwań eksperci podkreślają, jak ważne jest podejście z rozsądkiem, otwarty dialog oraz wdrożenie długofalowych rozwiązań, które pomogą zatrzymać narastanie długu i utrzymać stabilność finansów publicznych. Tylko dzięki temu Polska będzie mogła nie tylko sprostać przyszłym wyzwaniom rozwojowym, ale także zachować zaufanie na arenie międzynarodowej.