Dania odchodzi od oszczędnej czwórki i zmienia podejście do budżetu UE

Premier Danii Mette Frederiksen ogłosiła 3 czerwca 2025 roku ważną zmianę w polityce swojego kraju wobec unijnego budżetu. Dania rezygnuje z dotychczasowego hamulcowego podejścia i opuszcza tzw. klub oszczędnych państw UE. Decyzja ta została podjęta po spotkaniu Frederiksen z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą w Kopenhadze.

Zmiana kursu Danii jest szczególnie istotna w kontekście nadchodzącej prezydencji tego kraju w Unii Europejskiej, która rozpocznie się w lipcu 2025 roku. Kopenhaga chce aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu nowego, siedmioletniego budżetu UE, który będzie lepiej odpowiadał na współczesne wyzwania, takie jak remilitaryzacja Europy w obliczu zagrożeń ze strony Rosji. Ta decyzja sygnalizuje erozję tradycyjnych podziałów w Unii i może mieć dalekosiężne konsekwencje dla pozycji Polski oraz innych państw członkowskich.

Decyzja Danii o odejściu od oszczędnej czwórki

3 czerwca 2025 roku premier Danii Mette Frederiksen oficjalnie ogłosiła, że Dania rezygnuje z dotychczasowego podejścia do unijnego budżetu, które charakteryzowało się hamowaniem wydatków i oszczędnością. Jednocześnie poinformowała o opuszczeniu tzw. klubu oszczędnych państw UE, do którego Dania należała przez wiele lat.

Deklaracja padła tuż po spotkaniu w Kopenhadze z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą, co podkreśla wagę i oficjalny charakter tej zmiany. Jak podaje portal bankier.pl, decyzja ta oznacza zwrot Danii w polityce budżetowej UE i wyraża chęć bardziej aktywnego udziału w kształtowaniu unijnych finansów, co jest odejściem od dotychczasowego, bardziej konserwatywnego stanowiska.

Motywacje i kontekst polityczny zmiany

Dania motywuje swoją decyzję przede wszystkim koniecznością dostosowania unijnego budżetu do nowych, dynamicznie zmieniających się wyzwań geopolitycznych i bezpieczeństwa. Wśród nich na pierwszym miejscu jest remilitaryzacja Europy, co stało się jednym z priorytetów duńskiego rządu. Taką interpretację podaje portal bankingo.pl, wskazując, że zmiana podejścia wynika z potrzeby lepszego reagowania na współczesne zagrożenia, w szczególności te wynikające z agresywnych działań Rosji.

Co więcej, jak zauważa bankingo.pl, decyzja ta jest symptomem erozji dotychczasowych, tradycyjnych podziałów w UE, gdzie państwa członkowskie były wyraźnie podzielone na oszczędne, które dążyły do ograniczenia wydatków unijnych, oraz na bardziej hojnie wydające kraje. Dania, dotychczas uważana za jedną z państw oszczędnych, zmienia teraz profil swojego zaangażowania budżetowego.

Podkreślenia wymaga również fakt, że jak informuje Puls Biznesu, Dania wskazuje na potrzebę stworzenia nowego profilu budżetu UE, który lepiej odpowiadałby na współczesne zagrożenia i wyzwania, zamiast utrzymywania dotychczasowego, konserwatywnego podejścia. To pokazuje gotowość Kopenhagi do wspierania bardziej elastycznej i dostosowanej do realiów polityki finansowej wspólnoty.

Znaczenie prezydencji Danii w UE i potencjalne skutki dla regionu

Od lipca 2025 roku Dania obejmie prezydencję w Unii Europejskiej, co wiąże się z pełnieniem kluczowej roli w negocjacjach nad nowym siedmioletnim budżetem unijnym. Puls Biznesu podkreśla, że ta pozycja stawia Danię w centrum decyzyjnym i daje jej realny wpływ na kształt finansów UE w nadchodzącym okresie.

Eksperci cytowani przez bankingo.pl wskazują, że zmiana stanowiska Danii może wpłynąć na redefinicję pozycji Polski oraz innych państw członkowskich, zwłaszcza tych, które do tej pory były częścią oszczędnej czwórki. Nowa dynamika, wywołana odejściem Danii od restrykcyjnej polityki budżetowej, może zmienić geopolityczne układy sił w Unii Europejskiej, szczególnie w kontekście rosnących wyzwań bezpieczeństwa i współpracy transatlantyckiej.

Decyzja Danii może również osłabić dotychczasową siłę tzw. oszczędnej czwórki – grupy państw UE opowiadających się za ograniczeniem wydatków unijnych. W efekcie negocjacje budżetowe mogą stać się bardziej elastyczne i otwarte na propozycje zwiększenia wydatków na obronność, badania czy politykę klimatyczną, które są obecnie w centrum zainteresowania wspólnoty.

Decyzja Danii pokazuje, że Unia Europejska wkracza w nowy rozdział, gdzie zamiast utartych podziałów liczy się przede wszystkim praktyczne podejście do wyzwań współczesności. W tym świetle rola Danii jako prezydenta UE może mieć istotne znaczenie dla kształtowania przyszłości unijnej polityki budżetowej i strategicznej.