Albania powołuje pierwszego na świecie wirtualnego ministra AI do walki z korupcją
Albania stała się pionierem na arenie międzynarodowej, powołując pierwszego na świecie wirtualnego ministra odpowiedzialnego za nadzór nad zamówieniami publicznymi. Premier Edi Rama ogłosił, że nowa funkcja, którą objęła sztuczna inteligencja nazwana Diella, ma za zadanie zapewnić pełną transparentność oraz zlikwidować korupcję w sektorze publicznym. Wirtualny minister, który wcześniej działał jako asystentka na platformie e-Albania, od teraz będzie samodzielnie nadzorował procesy przetargowe, co ma przyspieszyć reformy i pomóc w akcesji Albanii do Unii Europejskiej.
- Albania jako pierwszy kraj na świecie powołała wirtualnego ministra AI – Diellę – do nadzoru nad zamówieniami publicznymi.
- Diella ma zapewnić pełną transparentność i eliminację korupcji w przetargach publicznych, co jest kluczowe dla procesu akcesji Albanii do UE.
- Premier Edi Rama zapowiada, że decyzje dotyczące zamówień będą stopniowo przekazywane algorytmowi, co ma uczynić system wolnym od korupcji.
- Mimo optymizmu, eksperci i media wskazują na potencjalne ryzyko błędów algorytmicznych i podatności na korupcję w przypadku złych danych.
- Albania zmaga się z poważnymi problemami korupcyjnymi i praniem pieniędzy, co czyni ten eksperyment ważnym testem dla przyszłości państwa.
Decyzja o powołaniu Dielli wpisuje się w szerokie działania rządu Albanii na rzecz cyfryzacji i walki z nieprawidłowościami w gospodarce publicznej. Premier Rama wyraził przekonanie, że stopniowe przekazywanie decyzji dotyczących zamówień publicznych algorytmowi uczyni system bardziej efektywnym i odpornym na korupcję, a także zwiększy zaufanie obywateli do instytucji państwowych.
Powołanie Dielli – pierwszego na świecie wirtualnego ministra AI
12 września 2025 roku premier Albanii Edi Rama oficjalnie ogłosił powołanie Dielli, pierwszego na świecie ministra stworzonego w całości przez sztuczną inteligencję, odpowiedzialnego za nadzór nad zamówieniami publicznymi. Jak podaje portal Event Registry, jest to przełomowy krok w skali globalnej, który może zrewolucjonizować sposób zarządzania funduszami publicznymi.
Nazwa Diella, oznaczająca po albańsku „słońce”, nie jest przypadkowa. Minister AI wcześniej funkcjonowała jako wirtualna asystentka na platformie e-Albania, gdzie wspierała obywateli i urzędników w różnych kwestiach administracyjnych. Teraz awansowała na stanowisko ministra, co podkreśla wpolsce24.tv, jest symbolem nowoczesności i innowacji w albańskim rządzie.
Według informacji przekazanych przez PolsatNews.pl, Diella będzie nadzorować wszystkie zamówienia publiczne, wprowadzając system pełnej transparentności i eliminując ryzyko korupcji. Minister sztucznej inteligencji ma oceniać oferty w przetargach publicznych, a decyzje dotyczące tych procesów będą podejmowane poza tradycyjnymi ministerstwami, co podkreśla Spider’s Web, cytując również CrypS.
Cel i znaczenie powołania wirtualnego ministra
Premier Edi Rama akcentuje, że celem powołania Dielli jest osiągnięcie stanu, w którym 100 procent zamówień publicznych będzie wolnych od korupcji. Wykorzystanie algorytmów sztucznej inteligencji ma umożliwić całkowitą transparentność procesów decyzyjnych, co z kolei ma podnieść wiarygodność państwa na arenie międzynarodowej, jak podają Spider’s Web i PolsatNews.pl.
Jak informuje PolsatNews.pl, premier zapowiedział, że fundusze publiczne będą w pełni przejrzyste, co ma znacząco poprawić zaufanie obywateli i partnerów zagranicznych do albańskich instytucji. Według Tiger’s Media, Albania stawia na całkowitą eliminację korupcji w zamówieniach publicznych, co jest szczególnie ważne w kontekście problemów z praniem pieniędzy oraz działalnością gangów, które dotychczas wpływały na funkcjonowanie państwa.
Gazetaexpress zwraca uwagę, że decyzja o powołaniu wirtualnego ministra zapadła w czasie, gdy Albania boryka się z poważnymi problemami korupcyjnymi, które utrudniają jej proces akcesji do Unii Europejskiej. Premier Rama wyraził nadzieję, cytowany przez rp.pl, że dzięki Dielli Albania przyspieszy akcesję i może dołączyć do UE już do roku 2030.
Wyzwania i kontrowersje wokół ministra AI
Mimo entuzjastycznych deklaracji, pojawiają się również wątpliwości i obawy związane z powołaniem wirtualnego ministra. Wykop.pl zauważa, że bot może uczyć się na błędnych lub niekompletnych danych, co potencjalnie może uczynić go podatnym na manipulacje i korupcję, pomimo założeń o jego nieprzekupności. To ryzyko stanowi poważne wyzwanie dla skuteczności całego rozwiązania.
CrypS podkreśla, że fakt iż decyzje dotyczące przetargów będą podejmowane poza tradycyjnymi ministerstwami, budzi pytania o mechanizmy kontroli i odpowiedzialności. Brak jasnych ram nadzoru nad działaniem sztucznej inteligencji może wywołać niepokój wśród obywateli oraz ekspertów zajmujących się etyką i prawem.
Pomimo tych wyzwań, premier Rama i albański rząd stanowczo zapewniają, że minister AI będzie całkowicie odporny na łapówki i naciski. Jak podaje rp.pl, jest to ich zdaniem przełom w walce z korupcją i ważny krok w kierunku modernizacji państwa.
—
Albanię wyróżnia teraz odważny krok — powołanie Dielli jako pierwszego na świecie wirtualnego ministra, co pokazuje, jak kraj stawia na walkę z korupcją i cyfrową transformację administracji. To rozwiązanie budzi zarówno nadzieje, jak i pewne obawy, ale niewątpliwie stawia Albanię w czołówce innowacji w sektorze publicznym. W najbliższych latach okaże się, czy ten system okaże się skuteczny i bezpieczny, a może stanie się inspiracją dla innych państw, które chcą zarządzać publicznymi środkami bardziej przejrzyście i efektywnie.
